Openbare verlichting: zelf doen of samendoen? De IPR Normag second opinion geeft zicht!

Een gemeente heeft in 2021 IPR Normag een second opinion naar openbare verlichting laten uitvoeren. Deze gemeente is zelf verantwoordelijk voor het beheer van de openbare verlichting, heeft tegelijkertijd een opgave om uitgesteld onderhoud in te lopen, wil afspraken maken om de openbare verlichting te verduurzamen en de mogelijkheden verkennen voor het uitbreiden van de functionaliteiten van de lichtmasten als Smart Public Nodes (SPN).
De diensten die geleverd kunnen worden via het gebruik van lichtmasten als SPN met behulp van technische toepassingen zijn onder andere: het op afstand of autonoom regelen van de verlichting, het voorzien van wifi (5G) in het stads- en winkelcentra, het aanbieden van mogelijkheden voor het opladen van elektrische auto’s, het meten van de luchtkwaliteit (of andere sensorapplicaties), crowd control en slim parkeren.
In de second opinion zijn voorgestelde afspraken van de marktpartij getoetst op het te verwachten financiële effect, de juridische robuustheid, de meerwaarde en de organisatorische inbedding binnen de gemeente.

1. Uitkomst van de second opinion vormt inzicht in verschillende vraagstukken:
   In benodigde capaciteit gemeentelijke organisatie: in alle varianten is ambtelijke capaciteit noodzakelijk om dan wel de marktpartij aan te sturen, dan wel zelf het beheer en onderhoud uit te voeren. Hoeveel capaciteit nodig is, varieert per scenario.
2. In financiële consequenties: uitbesteden blijkt financieel aantrekkelijk, mede doordat er minder ambtelijke capaciteit nodig is voor de uitvoering. Het structureel verwachte financiële verschil is groot.
3. In aanbesteden totaalpakket ten opzichte van specifieke dienstverlening: de financiële en inhoudelijke gevolgen zijn inzichtelijk gemaakt van de betreffende aanbieding (Smart City). Daarbij is ook gekeken naar complexiteit en passende sturingsmogelijkheden ten opzichte van de dienstverlening.
4. Flexibiliteit en noodzakelijke looptijd: uitkomst is dat bij een onzekere markt en toekomst het onverstandig is te kiezen voor een lange termijn commitment. Niet alleen door een achtergestelde informatiepositie ten opzichte van de marktpartij, maar ook doordat toekomstige ambities daardoor onder druk komen te staan.
5. Mogelijkheden één-op-één te gunnen: rekening houdend met mogelijke exploitatierisico’s (voorwaarde bij concessieovereenkomst) en het proportionaliteitsbeginsel (waarmee andere partijen een kans gegeven moet worden), ligt één-op-één gunning niet voor de hand bij de dienstverlening op enkel openbare verlichting.
6. Hoe andere gemeenten dit vraagstuk organiseren: de referentiegemeenten hebben geen intenties om op lange(re) termijn afspraken vast te leggen voor openbare verlichting vanwege onzekerheden, grip op kostenbeheersing en in te kunnen spelen op beheervraagstukken.

Meer weten of zelf een second opinion laten uitvoeren? De adviseurs van IPR Normag kunnen u in korte tijd ondersteunen bij de verdere besluitvorming. Neem contact op met Robert Schouten voor meer informatie via 023-5319141 of robertschouten@iprnormag.nl.